Ja, boze, witte mannen. Ik heb overal een mening over!
In 2020 is het veertig jaar geleden dat de leus “Geen Woning, Geen Kroning!” de straten van Amsterdam sierde.
De kroningsrellen van 30 april 1980 behoren tot de grootste ordeverstoringen in de Nederlandse geschiedenis in vredestijd. Tijdens de inhuldiging van Prinses Beatrix op Koninginnedag waren de straten van Amsterdam niet het toneel van het volksfeest waar de organisatoren op hadden gehoopt. Krakers, autonomen en andere—al dan niet radicale—jongeren gingen de straat op met verschillende doelen: een deel protesteerde tegen de woningnood, anderen waren van plan de inhuldiging te verstoren. Met welk motief ook werd gehandeld, de dag eindigde in grote krakersrellen.
Het Amsterdam van de jaren 70 kende woningnood tegelijk met langdurige leegstand. Jonge mensen zonder woonruimte kraakten leegstaande panden. Hieruit ontstond de kraakbeweging. De renovatie voor de kroningsceremonie van de koninklijke paleizen (te weten, Paleis Noordeinde en het Paleis op de Dam) door het ministerie—dat ook volkshuisvesting in haar portefeuille had—maakte kraakactivisten boos omdat er volgens hen beter geld in nieuwe betaalbare woonruimte gestoken kon worden. Ook een snel stijgende (jeugd)werkloosheid en irritatie over speculaties met Amsterdamse panden speelden mee.
In Amsterdam was er in de maanden voor de inhuldiging onenigheid ontstaan tussen krakers en de politie. Tijdens een kraak, ontruiming en gewelddadige herkraak van een pand in de Vondelstraat gebeurde één van de eerste, echt gewelddadige confrontaties tussen kraakactivisten en politie.
Voor de tweede ontruiming werden rupsvoertuigen van de genie ingezet om barricades te doorbreken. Ook de voortdurende dreiging van de ontruiming van kraakpand de Groote Keijser zorgde voor spanning bij de op dat moment goed georganiseerde kraakbeweging. Tegen een achtergrond van grote woningnood en een georganiseerde tegencultuur van krakers, jongerenwerkers en (destijds) politieke jongerenorganisaties werd de inhuldiging van Prinses Beatrix aangegrepen om aandacht te vragen voor de woningnood.
Onder de (nu alom?) bekende leus “Geen Woning, Geen Kroning!” konden de aangekondigde acties op steun rekenen van linkse partijen (ja, ja, daar zijn ze weer), bladen als de Volkskrant en Vrij Nederland en de omroepvereniging VARA.
Maar waarom een goede 500 woorden extra toevoegen, als we gewoon naar de beelden kunnen kijken?
De kans is bijzonder aanwezig dat ik, net als U, het moet doen met deze beelden, want ik was er destijds niet bij. Ik was te jong. Als ik zo’n tien jaar ouder zou zijn—en als de omstandigheden waarin mijn aversie en actiebereidwilligheid aangewakkerd werden hetzelfde zouden zijn geweest—dan was de kans groot dat ik ook een onderdeel hiervan zou zijn geweest. Maar dat is pure speculatie. Ik was er niet bij. Klaar.
Echter, de beelden van het journaal zijn mij altijd bijgebleven. Ik durf zelfs te wedden, dat mijn aversie en actiebereidwilligheid juist hier aangewakkerd werden. Niet dat ik nou zo graag wil vechten—letterlijk bedoel ik; ik ben meer het type van de pen is machtiger dan het zwaard—maar ik zou zeker een sympathisant zijn.
Nu zijn we recentelijk met het nieuwe woord klimaatspijbelaar geconfronteerd.
Er is een groep scholieren/studenten wie, om het probleemstukje (woorden van rechtse media) "klimaat" niet alleen onder de aandacht te brengen—evenals de kraakbeweging wie met de leus “Geen Woning, Geen Kroning” aandacht wilden vestigen op het woningtekort in Amsterdam en omstreken—maar er ook daadwerkelijk voor te vechten, hier een dagje vrij voor nemen (illegaal, waarschijnlijk, maar een kniesoor die hier op let). En hier “essentiële” lessen voor te missen in het sowieso al betreurenswaardige onderwijsstelsel van Nederland—en dit zijn geen woorden van rechtse—noch linkse—media, maar mijn woorden als ouder van een schoolgaand kind.
(Daarnaast ben ik van mening dat de klimaatspijbelaar een eerlijker en mooier denigrerende benaming is voor een groepering dan bijvoorbeeld de blokkeerfries; kijk alleen even waar ze voor staan: het klimaat en het milieu en hiermee de toekomst van mens, dier en planeet tegenover een twijfelachtig fictief figuur welke—ook mijn mening—een heel verkeerde functie heeft verkregen in de loop van de jaren (makker staakt Uw wild geraas als benaming van de duivelse activiteiten met een ketting, welke door de Zwarte Klaas werd uitgevoerd om kinderen bang te maken, zodat ze zich een beetje zouden gaan gedragen... het heeft, als we het journaal van 30 april 1980 moeten geloven, niet erg veel zoden aan de dijk gezet) maar gelukkig trekt heel (rechts?) Twitterend en FaceBookend (en niet bijzonder goed onderricht—kijk, laten we eerlijk tegen elkaar zijn: deze makkelijk te beïnvloeden groep van de bevolking is, gezien hun gebruik van woorden en het eindeloos herhalen van spelfouten en foutief gekozen afkortingen, een goed voorbeeld dat spijbelen natuurlijk niet deugt, en zeker niet om rond te hangen om een frikandel speciaal uit de muur te trekken bij de plaatselijke Febo, dit een functionele dagbesteding durven te noemen en twintig jaar later lopen te janken dat ze zo’n slecht betaalde baan hebben) medelands Nederland dan massaal naar de anonimiteit van de social media om hun (en daarmee denkend dat ze deze aangeprate dubieuze mening met 99% van de bevolking delen—reality check: de meeste fascistische Twitteraars zijn (gelukkig) nog steeds bots) ongenoegen onder het genot van slecht gegoogelde foto’s (foto’s van Belgische trams en straten in Noord Brabant van ongeveer tien jaar geleden en deze dan omdopen tot dit was vandaag in Den Haag) de eeuwigheid in weten te typen (en met typen bedoel ik natuurlijk de laatst gekozen woorden in het “woordenboekje” op de mobiel opnieuw oproepen en in willekeurige volgorde onder een zojuist vers gegoogelde foto van afval plakken). De (en ik haat het om deze term te gebruiken, maar je wordt er tegenwoordig gewoon toe gedwongen, omdat het intellect van de te benoemen groepering met de seconde lijkt af te nemen; note-to-self: nieuw concept voor een RTL-programma Per Seconde Dommer) boze, witte mannen hebben het er tegenwoordig maar druk mee, want er staat elke dag wel weer een groepering op welke de uitkering in het geding brengt.)
Nu ben ik ook zo’n groene zeikerd, zo’n witte wijn (eigenlijk rood) sippende elitair uit de Randstad wie gewoon werkt voor zijn geld, recyclet en goed probeert te doen. Oh ja, en ook nog eens her en der belastingen betaald. Natuurlijk geef ik grif toe dat ik beïnvloed ben door de mensen om me heen—in de jaren negentig trad ook ik toe tot de dienstdoende kraker-scene, hoewel dat als kunstenaar/muzikant was en niet zozeer omdat ik leegstand wilde bevechten—maar dat sluit niet uit dat ik niet gewoon feiten tot me neem (en niet zozeer geblèr van (nogmaals) boze, witte mannen) en deze middels nadenken omzet tot meningen. Meningen gebaseerd op feiten dus. En als een feit niet strookt met mijn welgevormde, welbedoelde mening (en: ja! Ik heb een mening over alles!) dan blijf ik dit feit checken tot ik uiteindelijk—een soort van gedwongen door de wetenschap—mijn welgevormde, welbedoelde mening bijstel. En uiteindelijk mijn fout gewoon toegeef. Het liefst op Twitter.
Op 14 maart aanstaande gaan de klimaatspijbelaars weer de straat op. Vier dagen eerder ga ik onder het genot van (hopelijk) rode en witte wijn en in het bijzijn van Greenpeace en Groen Links, een handvol BN-ers en het weldenkende deel van de bevolking op Klimaatmars in Amsterdam. Het beginpunt is daar, waar de inhuldiging van Prinses Beatrix zo verschrikkelijk uit de klauwen liep. En ik neem mijn dochter mee. Niet omdat dat van mij moet—ze is welkom om gewoon thuis te blijven en haar eigen mening te vormen—maar voornamelijk omdat ze zelf ook wil. En waarom niet? Het is uiteindelijk haar toekomst. En die van haar eventuele kinderen. Of katten. Weet ik veel waar ze uiteindelijk voor gaat kiezen. Ik vind het alleen maar mooi dat ze de mogelijkheid heeft om te kiezen en om ergens voor te vechten—hoe onhaalbaar de doelstelling ook is, wat ook te debatteren valt overigens, maar sommigen vinden geld verdienen belangrijker dan bomen, plastic-vrije oceanen en zeeën, smeltende ijskappen en schone lucht. En als mijn dochter voor laatst genoemde wil spijbelen, dan is dat haar goedrecht. Het is niet zo dat ze die gemiste les niet kan inhalen. Ze is niet een jaar afwezig. We hebben het hier over één dag. Bovendien is de klimaatmars waar ik haar mee naartoe neem, op een zaterdag. Ik zeg: win-winsituatie.
En daar nog eens aan toegevoegd: mijn dochter zou nooit spijbelen om met vrienden rond te hangen bij de plaatselijke Febo om een frikandel speciaal uit de muur te trekken en dit een zinvolle dagbesteding noemen. Want A: ze eet geen frikandellen. En B: ze wil namelijk een echt beroep als ze later groot is en ze weet dat ze daarvoor moet leren. Op een school. Mijn dochter wil namelijk, later als ze groot is, bij de bereden politie. Om vanaf de rug van haar paard relschoppers neer te knuppelen, denk ik...
Overigens een tip voor iets meer verdieping in de kraakcultuur van de jaren 70 en 80: deze docu van Geschiedenis24.
De kroningsrellen van 30 april 1980 behoren tot de grootste ordeverstoringen in de Nederlandse geschiedenis in vredestijd. Tijdens de inhuldiging van Prinses Beatrix op Koninginnedag waren de straten van Amsterdam niet het toneel van het volksfeest waar de organisatoren op hadden gehoopt. Krakers, autonomen en andere—al dan niet radicale—jongeren gingen de straat op met verschillende doelen: een deel protesteerde tegen de woningnood, anderen waren van plan de inhuldiging te verstoren. Met welk motief ook werd gehandeld, de dag eindigde in grote krakersrellen.
Het Amsterdam van de jaren 70 kende woningnood tegelijk met langdurige leegstand. Jonge mensen zonder woonruimte kraakten leegstaande panden. Hieruit ontstond de kraakbeweging. De renovatie voor de kroningsceremonie van de koninklijke paleizen (te weten, Paleis Noordeinde en het Paleis op de Dam) door het ministerie—dat ook volkshuisvesting in haar portefeuille had—maakte kraakactivisten boos omdat er volgens hen beter geld in nieuwe betaalbare woonruimte gestoken kon worden. Ook een snel stijgende (jeugd)werkloosheid en irritatie over speculaties met Amsterdamse panden speelden mee.
In Amsterdam was er in de maanden voor de inhuldiging onenigheid ontstaan tussen krakers en de politie. Tijdens een kraak, ontruiming en gewelddadige herkraak van een pand in de Vondelstraat gebeurde één van de eerste, echt gewelddadige confrontaties tussen kraakactivisten en politie.
Voor de tweede ontruiming werden rupsvoertuigen van de genie ingezet om barricades te doorbreken. Ook de voortdurende dreiging van de ontruiming van kraakpand de Groote Keijser zorgde voor spanning bij de op dat moment goed georganiseerde kraakbeweging. Tegen een achtergrond van grote woningnood en een georganiseerde tegencultuur van krakers, jongerenwerkers en (destijds) politieke jongerenorganisaties werd de inhuldiging van Prinses Beatrix aangegrepen om aandacht te vragen voor de woningnood.
Onder de (nu alom?) bekende leus “Geen Woning, Geen Kroning!” konden de aangekondigde acties op steun rekenen van linkse partijen (ja, ja, daar zijn ze weer), bladen als de Volkskrant en Vrij Nederland en de omroepvereniging VARA.
Maar waarom een goede 500 woorden extra toevoegen, als we gewoon naar de beelden kunnen kijken?
De kans is bijzonder aanwezig dat ik, net als U, het moet doen met deze beelden, want ik was er destijds niet bij. Ik was te jong. Als ik zo’n tien jaar ouder zou zijn—en als de omstandigheden waarin mijn aversie en actiebereidwilligheid aangewakkerd werden hetzelfde zouden zijn geweest—dan was de kans groot dat ik ook een onderdeel hiervan zou zijn geweest. Maar dat is pure speculatie. Ik was er niet bij. Klaar.
Echter, de beelden van het journaal zijn mij altijd bijgebleven. Ik durf zelfs te wedden, dat mijn aversie en actiebereidwilligheid juist hier aangewakkerd werden. Niet dat ik nou zo graag wil vechten—letterlijk bedoel ik; ik ben meer het type van de pen is machtiger dan het zwaard—maar ik zou zeker een sympathisant zijn.
Nu zijn we recentelijk met het nieuwe woord klimaatspijbelaar geconfronteerd.
Er is een groep scholieren/studenten wie, om het probleemstukje (woorden van rechtse media) "klimaat" niet alleen onder de aandacht te brengen—evenals de kraakbeweging wie met de leus “Geen Woning, Geen Kroning” aandacht wilden vestigen op het woningtekort in Amsterdam en omstreken—maar er ook daadwerkelijk voor te vechten, hier een dagje vrij voor nemen (illegaal, waarschijnlijk, maar een kniesoor die hier op let). En hier “essentiële” lessen voor te missen in het sowieso al betreurenswaardige onderwijsstelsel van Nederland—en dit zijn geen woorden van rechtse—noch linkse—media, maar mijn woorden als ouder van een schoolgaand kind.
(Daarnaast ben ik van mening dat de klimaatspijbelaar een eerlijker en mooier denigrerende benaming is voor een groepering dan bijvoorbeeld de blokkeerfries; kijk alleen even waar ze voor staan: het klimaat en het milieu en hiermee de toekomst van mens, dier en planeet tegenover een twijfelachtig fictief figuur welke—ook mijn mening—een heel verkeerde functie heeft verkregen in de loop van de jaren (makker staakt Uw wild geraas als benaming van de duivelse activiteiten met een ketting, welke door de Zwarte Klaas werd uitgevoerd om kinderen bang te maken, zodat ze zich een beetje zouden gaan gedragen... het heeft, als we het journaal van 30 april 1980 moeten geloven, niet erg veel zoden aan de dijk gezet) maar gelukkig trekt heel (rechts?) Twitterend en FaceBookend (en niet bijzonder goed onderricht—kijk, laten we eerlijk tegen elkaar zijn: deze makkelijk te beïnvloeden groep van de bevolking is, gezien hun gebruik van woorden en het eindeloos herhalen van spelfouten en foutief gekozen afkortingen, een goed voorbeeld dat spijbelen natuurlijk niet deugt, en zeker niet om rond te hangen om een frikandel speciaal uit de muur te trekken bij de plaatselijke Febo, dit een functionele dagbesteding durven te noemen en twintig jaar later lopen te janken dat ze zo’n slecht betaalde baan hebben) medelands Nederland dan massaal naar de anonimiteit van de social media om hun (en daarmee denkend dat ze deze aangeprate dubieuze mening met 99% van de bevolking delen—reality check: de meeste fascistische Twitteraars zijn (gelukkig) nog steeds bots) ongenoegen onder het genot van slecht gegoogelde foto’s (foto’s van Belgische trams en straten in Noord Brabant van ongeveer tien jaar geleden en deze dan omdopen tot dit was vandaag in Den Haag) de eeuwigheid in weten te typen (en met typen bedoel ik natuurlijk de laatst gekozen woorden in het “woordenboekje” op de mobiel opnieuw oproepen en in willekeurige volgorde onder een zojuist vers gegoogelde foto van afval plakken). De (en ik haat het om deze term te gebruiken, maar je wordt er tegenwoordig gewoon toe gedwongen, omdat het intellect van de te benoemen groepering met de seconde lijkt af te nemen; note-to-self: nieuw concept voor een RTL-programma Per Seconde Dommer) boze, witte mannen hebben het er tegenwoordig maar druk mee, want er staat elke dag wel weer een groepering op welke de uitkering in het geding brengt.)
Nu ben ik ook zo’n groene zeikerd, zo’n witte wijn (eigenlijk rood) sippende elitair uit de Randstad wie gewoon werkt voor zijn geld, recyclet en goed probeert te doen. Oh ja, en ook nog eens her en der belastingen betaald. Natuurlijk geef ik grif toe dat ik beïnvloed ben door de mensen om me heen—in de jaren negentig trad ook ik toe tot de dienstdoende kraker-scene, hoewel dat als kunstenaar/muzikant was en niet zozeer omdat ik leegstand wilde bevechten—maar dat sluit niet uit dat ik niet gewoon feiten tot me neem (en niet zozeer geblèr van (nogmaals) boze, witte mannen) en deze middels nadenken omzet tot meningen. Meningen gebaseerd op feiten dus. En als een feit niet strookt met mijn welgevormde, welbedoelde mening (en: ja! Ik heb een mening over alles!) dan blijf ik dit feit checken tot ik uiteindelijk—een soort van gedwongen door de wetenschap—mijn welgevormde, welbedoelde mening bijstel. En uiteindelijk mijn fout gewoon toegeef. Het liefst op Twitter.
Op 14 maart aanstaande gaan de klimaatspijbelaars weer de straat op. Vier dagen eerder ga ik onder het genot van (hopelijk) rode en witte wijn en in het bijzijn van Greenpeace en Groen Links, een handvol BN-ers en het weldenkende deel van de bevolking op Klimaatmars in Amsterdam. Het beginpunt is daar, waar de inhuldiging van Prinses Beatrix zo verschrikkelijk uit de klauwen liep. En ik neem mijn dochter mee. Niet omdat dat van mij moet—ze is welkom om gewoon thuis te blijven en haar eigen mening te vormen—maar voornamelijk omdat ze zelf ook wil. En waarom niet? Het is uiteindelijk haar toekomst. En die van haar eventuele kinderen. Of katten. Weet ik veel waar ze uiteindelijk voor gaat kiezen. Ik vind het alleen maar mooi dat ze de mogelijkheid heeft om te kiezen en om ergens voor te vechten—hoe onhaalbaar de doelstelling ook is, wat ook te debatteren valt overigens, maar sommigen vinden geld verdienen belangrijker dan bomen, plastic-vrije oceanen en zeeën, smeltende ijskappen en schone lucht. En als mijn dochter voor laatst genoemde wil spijbelen, dan is dat haar goedrecht. Het is niet zo dat ze die gemiste les niet kan inhalen. Ze is niet een jaar afwezig. We hebben het hier over één dag. Bovendien is de klimaatmars waar ik haar mee naartoe neem, op een zaterdag. Ik zeg: win-winsituatie.
En daar nog eens aan toegevoegd: mijn dochter zou nooit spijbelen om met vrienden rond te hangen bij de plaatselijke Febo om een frikandel speciaal uit de muur te trekken en dit een zinvolle dagbesteding noemen. Want A: ze eet geen frikandellen. En B: ze wil namelijk een echt beroep als ze later groot is en ze weet dat ze daarvoor moet leren. Op een school. Mijn dochter wil namelijk, later als ze groot is, bij de bereden politie. Om vanaf de rug van haar paard relschoppers neer te knuppelen, denk ik...
Overigens een tip voor iets meer verdieping in de kraakcultuur van de jaren 70 en 80: deze docu van Geschiedenis24.
Comments
Post a Comment